کد مطلب:26317 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:38

گنجینه پرسمان » اديان و مکاتب

رفتن دختر به خواستگاري پسر، تا چه حد در اسلام مجاز است؟

خواهر گرامي! از حُسن اعتماد و اظهار محبت شما به اين واحد سپاسگزاريم. در نامه از تأخير پاسخ ها گِله داشتيد كه با عرض پوزش و قبول اين اشكال يادآور مي شويم كه تأخير پاسخ به دليل تراكم زياد نامه هاي مختلف از مراكز گوناگون و گذراندن مراحل: نگارش، كنترل و ارزيابي، ويرايش، چاپ و مقابله و ارسال ميباشد كه اميدواريم در آينده با تمهيداتي اين معظل بر طرف گردد و تأخير به حداقل برسد.

در مورد نحوة خواستگاري و رفتن پسر يا دختر، اسلام هيچ گونه دستور خاصي ندارد و مانند بسياري از امور ديگر به خود مردم واگذار شده است. استاد مطهري ميگويد: اين كه از قديم الايام مردان به عنوان خواستگاري نزد زنان مي رفته اند و از آنها تقاضاي همسري مي كرده اند، از بزرگ ترين عوامل حفظ حيثيت و احترام زن بوده است. طبيعت مرد را مظهر طلب و عشق و تقاضا آفريده است و زن را مظهر مطلوب بودن و معشوق بودن. طبيعت زن را گُل، و مرد را بلبل، زن را شمع و مرد را پروانه قرار داده است. اين يكي از تدابير حكيمانه و شاهكارهاي خلقت است كه در غريزة مرد نياز و طلب و در غريزة زن ناز و جلوه قرار داده است. خلاف حيثيت و احترام زن است كه به دنبال مرد بدود. براي مرد قابل تحمّل است كه از زني خواستگاري كند و جواب رد بشنود و آن گاه از زن ديگري خواستگاري كند و جواب رد بشنود تا بالاخره زني رضايت خود را به همسري با او اعلام كند اما براي زن كه ميخواهد محبوب و معشوق و مورد توجه و علاقه باشد و از قلب مرد سر در آورد تا بر سراسر وجود او حكومت كند، قابل تحمل و موافق غريزه نيست كه مردي را به همسري خود دعوت كند و احياناً جواب رد بشنود و سراغ مرد ديگري رود.[1]

خواستگاري هميشه از ناحية جنس مذكر انجام ميشود. اين قاعده حتي در مورد حيوانات نيز جاري است. يعني در خواست از جنس مخالف غالباً از ناحية مذكر آغاز ميشود.

دين مقدس اسلام نيز كه آيين فطرت است، بر اين رويه فطري و طبيعي صحه نهاده و بر اين مبنا و اساس است كه در قرآن و سنّت در امر ازدواج، مردان مخاطب واقع گشته اند و مستقيماً به آنان دستور ازدواج و همسر گزيني داده شده و فرموده است: فانكحوا ما طاب لكم من النّساء؛ بازنان طيب و پاكيزه ازدواج كنيد.[2]

اين آيه به معناي نهي از خواستگاري زن از مرد نيست، از اين رو در صدر اسلام تقاضاي زن از مرد نيز اتفاق افتاده است. امام باقر(ع) نقل ميكند: زني نزد پيامبر(ص) آمد و عرض كرد: مرا به عقد كسي در آور. حضرت رو به حضار نمود و فرمود: كسي حاضر است با اين زن ازدواج كند؟ مردي از ميان جمع برخاست و عرض كرد: من حاضرم، حضرت فرمود: چه داري كه به او بدهي؟ گفت: چيزي ندارم. پيامبر(ص) فرمود: نمي شود. زن خواستة خود را تكرار كرد. ديگر بار حضرت فرمايش خويش را تكرار نمود، باز همان مرد برخاست. سرانجام پيامبر به آن مرد فرمود: از قرآن چيزي مي داني؟ گفت: بلي. فرمود: زن را به عقد ازدواج تو در آوردم، در عوض قرآني كه به او آموزش مي دهي، مهرية او خواهد بود.[3] از اين جريان بر مي آيد كه خواستگار زن از مرد از نظر اسلام ممنوع و مذموم نيست ولي حركت بر خلاف عرف و سيرة مسلمانان و قواعد مورد قبول جامعه و مقتضاي فطرت و طبيعت است.